Wanneer eindigt de verantwoordelijkheid in maritieme handel?
In de internationale scheepvaart is het moment waarop de verantwoordelijkheid overgaat van verkoper naar koper niet altijd even duidelijk. Hoewel goederen fysiek van de ene partij naar de andere worden verplaatst, hangt de juridische en financiële aansprakelijkheid vaak af van zorgvuldig vastgelegde contractuele voorwaarden. Voor bedrijven die actief zijn in wereldwijde handel is het cruciaal om precies te weten waar die grens ligt.
Daarom bestaan de Incoterms®. Deze gestandaardiseerde leveringsvoorwaarden, opgesteld en onderhouden door de International Chamber of Commerce (ICC), definiëren de rollen, verantwoordelijkheden en risicoverdeling tussen koper en verkoper bij internationale transacties. Een van de meest gebruikte Incoterms® voor zeevracht is FOB – Free On Board.
Wat is de FOB Incoterm®?
FOB (Free On Board) is een officiële Incoterm® 2020-regel die uitsluitend geldt voor transport over zee of binnenwateren. Volgens deze leveringsvoorwaarde is de verkoper verantwoordelijk voor het leveren van de goederen aan boord van het benoemde schip in de laadhaven. Zodra de goederen zijn geladen, gaat zowel het risico als de kosten over op de koper.
FOB bepaalt exact het moment waarop de aansprakelijkheid verschuift, wat essentieel is om discussies en geschillen te voorkomen.
Een overzicht van alle Incoterms is hier beschikbaar.
Voordelen van FOB
Duidelijke risico-overdracht
FOB biedt een helder omschreven overgangspunt: zodra de goederen aan boord zijn, ligt het risico bij de koper. Dit voorkomt verwarring of conflicten.
Koper behoudt controle over hoofdvervoer
De koper kiest de vervoerder, route en verzendvoorwaarden. Dit biedt flexibiliteit en mogelijkheden tot kostenoptimalisatie.
Beperkte verplichtingen voor de verkoper
De verkoper hoeft enkel de goederen te leveren en te laden in de vertrekhaven. De verantwoordelijkheid eindigt daar.
Mogelijke nadelen van FOB
Minder geschikt voor containervervoer
Containers worden vaak eerder overgedragen op een terminal en niet rechtstreeks op het schip geladen. In dat geval is FCA (Free Carrier) een geschiktere keuze.
Risico ligt volledig bij de koper tijdens zeevervoer
Zodra de goederen aan boord zijn, draagt de koper alle risico’s. Vertragingen of schade tijdens het transport zijn voor zijn rekening, tenzij afzonderlijk verzekerd.
Potentiële discussies bij het laden
Aangezien de verkoper verantwoordelijk is voor het laden, kunnen er conflicten ontstaan bij schade of vertraging. Heldere afspraken in het contract zijn essentieel.
Praktijkvoorbeeld: FOB in gebruik
Een Europese leverancier verkoopt mechanische onderdelen aan een distributeur in Zuidoost-Azië. De overeengekomen leveringsvoorwaarde is FOB – Haven van Rotterdam.
De leverancier regelt het binnenlandse transport, de exportdocumentatie en het laden van de goederen op het door de koper gekozen schip. Vanaf dat moment is de koper verantwoordelijk voor het zeevervoer, de verzekering en de verdere levering.
Het juiste Incoterm® kiezen voor uw bedrijf
Verstuurt u regelmatig goederen over zee?
Wilt u duidelijke afspraken over risico’s en verantwoordelijkheden?
Neem contact op met ons logistiek team voor advies over FOB, FCA of andere Incoterms®, en ontdek welke oplossing het beste past bij uw situatie.
Niet echt. Containerzendingen verlopen meestal via terminals. Hiervoor is FCA geschikter.
De koper betaalt de zeevervoer, verzekering en kosten voor inklaring en aflevering in het bestemmingsland.
Nee. Zodra de goederen aan boord zijn, moet de koper zelf zorgen voor een transportverzekering.
Nee. FOB is alleen van toepassing op zee- en binnenvaarttransport. Voor lucht- of multimodaal vervoer is FCA beter geschikt.
